Tirilye ve çevresi

Mudanya sahilinin korunmuş köşelerinden biri olan Tirilye, balığı ve zeytini ile tanınan bir kasabadır. Bir zamanlar bölgenin en kalabalık yerleşim yeriydi ve yüz yıl önce buradan Avrupa’ya şarap ve zeytinyağı ihraç edilirdi.

Oldukça bol balık çıkartılan kasabada sahildeki balık lokantalarında yemek yemenizi ve ev yapımı zeytinyağı almadan kasabadan ayrılmamanızı öneririz.

Tirilye’de Rumlardan kalma 7 kilise, 3 manastır ve 3 de ayazma vardı fakat bugün bu kiliselerden sadece 3 tanesi ayaktadır. Üç manastırdan da Aya Yani Manastırı kısmen günümüze gelmiştir. Sözü edilen ve geçmişi Bizans’a
uzandığı bilinen 3 manastırın kalıntısı Tirilye’nin dışında bulunmaktadır.

Hagios Sergios Manastırı, Kasabanın çıkışında, Eşkel köyü yolu üzerindedir. Tirilye’ye 5 km uzakta olan Aya Yani Manastırı’na 3 km’lik toprak bir yoldan, zeytinliklerden ve günebakan tarlalarından geçerek ulaşılır. Batheos Rhyakos Soteros Manastırı, Halk arasında Aya Sotiri olarak adlandırılan mevkidedir.

Diğer bir kilise Hagios Ioannes Rum Kilisesi’dir. (Yuannes Kilisesi) Dündar Evi olarak bilinir. Rumların
bölgeyi terk etmesinin ardından özel mülkiyete geçmiştir. Panagia Pontobasilissa Kilisesi Beldede Kemerli Kilise adıyla tanınır. St. Stephanos Kilisesi (Fatih Camii) 14. yüzyılda camiye (Fatih Camii) dönüştürülmüştür. Fatih Camii
ile aynı yapı adasında ve caminin güney cephesinde yer alan Tirilye Hamamı’nın kesin adı ve yapım tarihi  bilinmemekle birlikte, 16. yüzyılın ilk yarısında, Yavuz Sultan Selim zamanında, Kastamonu ve Üsküdar’dan getirilen Türklerin yaptırdığı yolunda bilgi mevcuttur. Bölgede görülmeye değer bir diğer yapı ise Taş Mektep’tir. Tirilye’de doğan ve Yunanistan’da eğitim gördükten sonra metropolit olarak Türkiye’ye dönen Chirisostomos tarafından 1904- 1909 yılları arasında yaptırılan Taş Mektep Tirilye’nin en görkemli
yapılarındandır. Kumyaka Köyü de Tirilye’ye giderken uğramanızı tavsiye edeceğimiz gezi noktalarından biri… Mudanya ile Tirilye’nin arasında, Roma-Bizans döneminden kalma eski bir köydür. Bizans dönemindeki adı, Siguino’dur. Köyün, Hagios Taxiarchoi/ Archaneloi adında bir kilisesi vardır.